Wychował się w Pradze, w rodzinie drobnego sklepikarza. Pierwsze utwory powstały w języku niemieckim, jako, że w tym języku pobierał naukę, w gimnazjum. Inspirował go rodzimy folklor, poezja polskich romantyków, poznawał peryferia , biedotę Pragi.
W czasie powstania warszawskiego organizuje grupę, która ma pomóc, jednak pomysł nie wypala. Zaczyna drukować po czesku. Uczy się polskiego. Czytuje Byrona (dzięki polskim kontaktom w przekładzie polskim)- robi na nim wielkie wrażenie, pobudza go do refleksji
o tematyce egzystencjalnej. Powstają tomy: „Rozdźwięk światów”, „Wędrówka karkonoska”. Odbywa studia prawnicze. W 1835 powstaje poemat „Maj”. Poeta wydaje go w sześciuset egzemplarzach. Parę miesięcy później broni się i zostaje prawnikiem w Litomierzycach. Wybucha tam pożar, w wyniku którego poeta podupada na zdrowiu, by zapaść na cholerę. Opuszczony przez wystrachanych lekarzy umiera w samotności. Pochowany zostaje w dniu, gdy miał pobrać się ze swoją ukochaną Lori.
Poezja Machy doczekała się zbiorowego wydania dopiero w 1861 roku. Za życia przyjmowany był nieprzychylnie – zarzucano mu nihilizm, nieczeskość, niesłowiańskość, brak idei, byronizm i polskie odszczepieństwo. Oczekiwaniu wówczas od poezji, by krzepiła w narodzie uczucia pogodne i wiarę w piękno świata. Duch słowiański, którego chcieli rozbudzić w czeskim społeczeństwie polegał ich zdaniem na optymizmie życiowym
i idyllicznym traktowaniu rzeczywistości. Macha wyrastał ponad swoją epokę. Poezja machy wyrażała to, co w ciemnej nocy serca drzemie. Bunt Machy przeciwko zastanym konwencjom jest buntem przeciwko wtórności, idyllicznemu przebraniu, nieuzasadnionemu optymizmowi. Jego poglądy na niezależność narodową Czechów wyrosły z idei wyzwoleńczych polskich romantyków. W swoim stosunku do świata i przyrody Macha stopniowo odchodził od chrześcijańskiej koncepcji rzeczywistości, od iluzji o wiecznym życiu po śmierci. Z biegiem lat poeta wyzbywa się złudzeń.
W poemacie „Maj” ideał piękna, jasne słońce istnieje dla poety na tych samych prawach, co każdy twór we wszechświecie: jest samotny, spala się z daremnej, nieodwzajemnionej miłości, po czym zapada w nicość. Za jego największe osiągniecie można uznać stworzony na rok przed śmiercią poemat „Maj”. Utwór ten oparty jest na wydarzeniach prawdziwych, wiernie został w nim odtworzony krajobraz dzisiejszego terenu Jeziora Machy. Bohater poematu jest niejako sobowtórem podmiotu lirycznego, poeta przedstawiając rozterki Vilema przenosi jego rozterki w świat własnych bolesnych rozczarowań i doznań. Poeta pragnienie za wszelką cenę dociec prawdy o człowieku i jego losie. Odrzuca iluzje społeczne, religijne, moralne. „Maj” jest peanem na temat wiecznie odradzającego się życia, w którym być może my już nie będziemy uczestniczyć.
Macha był pierwszym poetą, który wyprowadził z zaściankowości literaturę czeską. Był pierwszym, który rozwinął kunszt słowa w języku czeskim, niosą one muzyczne zamglenie i urok odmaternialnienia. Można u niego też znaleźć inne konwencje: barok, realizm, nadrealizm.
Macha patronuje prozie Nerudy, zachwycał się nim Nerval, Franciszek Halas.