Oczywiście, w warstwie szlacheckiej istniały pozytywne, zdrowe siły, które szczerze chciały wyrwać ojczyznę z chaosu. Przyczyną pierwszego rozbioru Polski był konflikt między patriotami, którzy starali się wprowadzić jakiś porządek w kraju, a konserwatystami, którzy nie chcieli żadnych zmian. Do patriotów dołączyło katolickie duchowieństwo, które sprzeciwiało się zrównaniu praw katolików, protestantów i prawosławnych.
Stanisław August przeprowadził kilka reform, które skierowane zostały w stronę centralizacji władzy i ograniczenia oligarchicznej samowoli. Reformy te swój końcowy kształt znalazły w zapisach Konstytucji 3 Maja, która mówiła o ograniczeniu „liberum veto” i zrównaniu w prawach katolików , a oprócz tego wiernych innych kościołów. Tę decyzję podjęto na nadzwyczajnym sejmie w Warszawie 23 wrzesnia 1767 r., pod naciskiem wojsk rosyjskich.
