Następcą Benedykta XV został Pius XI, kolejny papież pochodzący z Włoch. Przed objęciem tronu św. Piotra nazywał się Achilles Ratti. Urodził się w r. 1854 w niewielkim miasteczku Desio w Lombardii, na północy Italii i był czwartym z pięciorga dzieci właściciela niewielkiej przędzalni. W latach od 1914 do 1918 r. kierował Biblioteką Watykańską jako jej prefekt, a w latach 1919-1921 był pierwszym nuncjuszem w odrodzonej po I wojnie światowej Polsce i jako jedyny przedstawiciel korpusu dyplomatycznego nie opuścił Warszawy podczas ofensywy sowieckiej latem 1920 r. Przebywając w Polsce, ks. prałat Ratti został przez papieża mianowany biskupem tytularnym Lepanto i w Warszawie przyjął święcenia biskupie w październiku 1919 r. z rąk kard. Aleksandra Kakowskiego. Później (1921) został arcybiskupem Mediolanu i kardynałem. W życiu prywatnym, aż do 65 urodzin, uprawiał czynnie alpinistykę. Po wyborze na Stolicę Apostolską nawiązał do pontyfikatu św. Piusa X, przyjmując takie samo imię, a na dewizę pontyfikatu wybrał zawołanie Pax Christi in Regno Christi (Pokój Chrystusa w Jego Królestwie). W przeciwieństwie zatem do laickich idei świeckiego pokoju, nader popularnych w dobie tzw. ładu wersalskiego, a więc nowego porządku politycznego Europy międzywojennej, postrzegał pokój jako dar Boży, możliwy do zrealizowania jedynie przy ścisłym powiązaniu spraw świeckich i religijnych, w oparciu życia społecznego na zasadach katolickich, a nie na laickim liberalizmie. Papież gorliwie starał się o wspieranie działalności misyjnej Kościoła (np. w r. 1927 święcenia biskupie uzyskał pierwszy Japończyk), a także popierał Akcję Katolicką, w której świeccy katolicy angażowali się w świecie na rzecz Kościoła. Papież podjął też przygotowania do uruchomienia Radia Watykańskiego.
Pontyfikat Piusa XI charakteryzuje się, podobnie jak poprzedników, zdecydowanym akcentowaniem ciągłości doktrynalnej w Kościele. Stanowczy sprzeciw tego papieża wobec laicyzmu państwowego (w encyklice Quas primas), liberalnego ekumenizmu (encyklika Mortalium animos), a także w stosunku do totalitarnych systemów politycznych doby międzywojennej (encykliki Mit brennender Sorge i Divini Redemptoris) wyrażają dobitnie takie stanowisko. Liczne wypowiedzi doktrynalne Piusa XI stanowią kompendium nauki Kościoła jego czasów, a encykliki papieskie (łącznie ponad 30) dotyczą wszystkich najważniejszych zagadnień i problemów.
Podejmując kwestię miejsca Kościoła we współczesnym świecie papież Pius XI doprowadził do rozwiązania „kwestii rzymskiej”, kończąc blisko sześćdziesięcioletni okres „niewoli watykańskiej”, trwający od 1870 r., czyli od zaboru Rzymu przez wojska włoskie. Wzajemne relacje pomiędzy władzami Kościoła a państwem włoskim zostały ułożone w zawartych 11 lutego 1929 roku tzw. traktatach laterańskich. W dziedzinie wzajemnych relacji państwa i Kościoła Pius XI był zwolennikiem tych samych zasad jak jego poprzednicy i opowiadał się na rzecz koncepcji państwa katolickiego, które w ustawodawstwie respektuje zasady religijne. Realizację tych zasad uzależniano od konkretnych możliwości i znajdowały one swój wyraz w konkordatach. We Włoszech udało się osiągnąć poprawę niekorzystnej sytuacji z końca minionego wieku. Traktaty laterańskie, podpisane przez kardynała sekretarza stanu Piotra Gasparriego i premiera Benito Mussoliniego składały się z trzech części. Po pierwsze ustanowiono Państwo Miasta Watykańskiego, najmniejsze państwo świata (44 hektary na terenie Rzymu), kierowane suwerennie przez papieża. Władze Kościoła uznały zaś formalnie państwo włoskie ze stolicą w Rzymie. Po drugie zawarty został konkordat liczący 45 artykułów, który spełniał znaczną część postulatów tzw. publicznego prawa Kościoła (katolicyzm uzyskał status religii państwowej i niezależność od władzy świeckiej), a po trzecie podpisano konwencję finansową, która przewidywała odszkodowanie za część szkód poniesionych przez Kościół w Italii w XIX wieku, w związku z konfiskatami i ograniczeniami ze strony państwa, które przemocą odebrało papieżom władzę polityczną i gospodarczą, a także liczne nieruchomości. Na mocy traktatów papież odzyskał w bardzo ograniczonej formie udział w życiu politycznym i stał się uczestnikiem międzynarodowych relacji dyplomatycznych.
Zawarcie konkordatu z państwem włoskim nie oznaczało całkowitej normalizacji wzajemnych stosunków, gdyż władze faszystowskie starały się podporządkować sobie różne sfery życia obywateli, których znaczna większość była wyznania rzymskokatolickiego. Przeciwko ingerencjom państwa w sprawy wychowania młodzieży papież protestował w napisanej w języku włoskim encyklice Non abbiamo bisogno (1931), piętnując totalitaryzm państwa (wymierzony w katolickie zasady wychowania młodego pokolenia) i „pogański kult państwa”.
