czwartek, 28 marca 2024

TARTUSKO-MOSKIEWSKA SZKOŁA SEMIOTYCZNA
– rozwinęła się w Estonii, na uniwersytecie w Tartu (dawniej Dorpat).
– Przywódcą był prof. Jurij Łotman, który organizował letnie spotkania naukowców w Jareiku
– działała w latach 1960 – 1986.
– szukanie inspiracji w strukturalizmie językowym F. de Saussure’a, wg którego język jest strukturą struktur – całością złożoną z części, z których to każda jest w określonej relacji do całości i do poszczególnych części składowych.
– jest wiele sposobów interpretacji strukturalistycznych, np. Romana Jakobsona i Claude’a Levi-Straussa:
– Relacje syntagmatyczne, poziome – między częściami zdania
– Relacje paradygmatyczne, pionowe – wymienialność elementów w strukturze
F. de Saussure podzielił język na:
– La langue (język jako taki)
– La parole (konkretne użycie języka)
Charles Peirce – filozof i matematyk amerykański, teoretyk semiotyki. Wydzielił 3 podnauki:
1.Semantyka – nauka o znaczeniach
2.Syntaktyka – nauka o połączeniach
3.Pragmatyka – nauka o relacji znaków do ich znaczenia
Rodzaje znaków:
1.Indeksy – oznaczają coś przez obecność, styczność
2.Ikony – oznaczają przez zewnętrzne podobieństwo do oznaczanego przedmiotu
3.Symbole – umowne, konwencjonalne znaki, które nie mają cech wspólnych z oznaczanym przedmiotem
De Saussure miał inne zdanie na temat znaków:
1.Signifiant – część znaku, która oznacza
2.Signifie – to, co jest oznaczane
– znaczenie nie musi być odnoszone do konkretnego znaku ani do realnie istniejącego przedmiotu.
– Szkoła Tartusko-Moskiewska przyjęła koncepcję znaku jako podstawę.

Koncepcja kultury wg Szkoły Tartu-Moskwa:
– Kulturę postrzegała zgodnie z metodą nomologiczną (pewna logicznie powiązana struktura).
– Kultura to funkcjonalny constans, jest czymś zastanym.
– semiotyczny mechanizm, który wypracowuje i przechowuje informacje.
– całość dziedziczonej informacji przychodzącej z zewnątrz (bez informacji genetycznych).
– Jest nieunikniona dla człowieka; to jakim się jest zależy od kształtu kultury społeczności, w której się żyje
– Jest informacją. Człowiek nie może przeżyć bez informacji. Walka o przetrwanie jest walką o informację
– Stale poszukuje najlepszych sposobów do przechowywania informacji
– Zaszyfrowuje i odszyfrowuje informacje. Posiada kontrolę nad informacją
– Jest to mechanizm poznania
– To ciągłe zderzenia i konflikty
– jest uporządkowanym zbiorem zasad, tam, gdzie kończą się zasady zaczyna się natura
– De facto kultura to język – czyli zbiór sposobów wytwarzania i przechowywania informacji. Podobne poglądy mają postmoderniści.

Wg Łotmana ludzkość zawsze chętniej zajmuje się czymś, co dla jej przetrwania nie jest konieczne (myśl teoretyczna). Ważniejsze, niezbędne do przetrwania ludzkości są prace praktyczne, fizyczne, ale tym się elity nie zajmują , pracę fizyczną zleca się niewolnikom. Tak więc zbędność (myśl teoretyczna) jest tym, do czego dążymy. Rzeczy istotne dla przetrwania ludzkości ludzi kulturalnych nie zajmują.
Podział potrzeb:
1.Te, które można wykonać natychmiast.
2.Te, które można skumulować, można z nimi poczekać.
– Człowiek jest konsumentem dóbr: niektóre przekształca (np. jedzenie), inne pozostają nie zmienione w swojej strukturze.
– Człowiek jest akumulatorem informacji.
– Łotman wskazuje na możliwość monopolizacji informacji.
Kłamstwo – odwrotność informacji, czyli dezinformacja.

– działanie kulturowe to wnoszenie czegoś do pamięci zbiorowej.
– Intelektualna historia ludzkości to walka o pamięć. Historia jest pamięcią kolektywną. Cały świat można odbierać jako tekst. Kulturowe uczenie się świata, to uczenie się jego języka, odszyfrowywanie go.
Kulturyzacja – nadanie światu struktury kultury, czyli struktury informacji, świat jest czymś, co oznacza.

Previous

Pamiętnikarze

Next

Giełdy online

Check Also