Po zawiązaniu się konfederacji targowickiej, która zwróciła się o pomoc do Katarzyny II, rosyjski poseł Bułhakow wręczył polskiemu rządowi notę, w której wskazywał Konstytucję 3 Maja jako główna przyczynę zerwania bądź pogorszenia się stosunków Polski z sąsiadami. Tuż po wręczeniu owej deklaracji, na terytorium Polski wkroczyło wojsko rosyjskie. Efektem tego był drugi rozbiór RP, do którego przystąpiły również Prusy. Rozbiór został zatwierdzony przez sejm. Tym sposobem za sposobność zachowania liberalnego systemu władzy, polskie elity całkowicie świadomie rozdarły terytorium kraju.
Autorzy wyjaśniają również, dlaczego wydarzenia te nazywamy rozbiorami ziem polskich, a nie np. podbiciem ziem polskich. Otóż strona polska przyczyniła się do rozbiorów bezpośrednio, sąsiedzi Polski za wszelką cenę chcieli utrzymać szlachecką złotą wolność, gdyż otwierała im ona wielkie sposobów rozstrzygania osobistych interesów i zadań za cenę polskich zasobów i terytorium.
Do współcześnie wśród historyków popularny jest pogląd, że powstanie T. Kosciuszko było reakcją polskich patriotów na 2 rozbiór Polski – jednak nie do końca jest to prawdą. Wg autorów powstanie było efektem eskalacji konfliktu między patriotami a „konserwatywnymi liberałami”, który swój początek miał na 6 lat przed wybuchem powstania.
